Καταστροφή δοντιού από τερηδόνα

Η τερηδόνα είναι νόσος που οφείλεται σε μικροοργανισμούς που υπάρχουν φυσιολογικά στην στοματική κοιλότητα και έχουν την ικανότητα να διασπούν τους υδατάνθρακες παράγοντας οξέα, τα οποία διαβρώνουν την επιφάνεια του δοντιού.

Αιτιοπαθογένεια

Η τερηδόνα είναι νόσος των σκληρών οδοντικών ιστών, η οποία χαρακτηρίζεται από απομεταλλικοποίηση της ανόργανης και αποδομή της οργανικής δομής του δοντιού. Οφείλεται σε ειδικούς μικροοργανισμούς, που υπάρχουν φυσιολογικά στην στοματική κοιλότητα και καλούνται τερηδονογόνοι[1]. Οι τερηδονογόνοι μικροοργανισμοί σχηματίζουν μεγάλες ομάδες στην επιφάνεια των δοντιών (οδοντική πλάκα) και προκαλούν ζύμωση των υδατανθρακών, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή οξέων. Τα οξέα που παράγονται από τους μικροοργανισμούς της οδοντικής πλάκας προκαλούν απασβέστωση, δηλαδή απώλεια ανόργανων συστατικών από τους σκληρούς οδοντικούς ιστούς, με αποτέλεσμα την δημιουργία της τερηδονικής κοιλότητας. Η ύπαρξη και μόνον των τερηδονογόνων μικροοργανισμών δεν είναι ικανή να προκαλέσει εκδήλωση της νόσου, δηλαδή εμφάνιση τερηδονικής κοιλότητας. Επιπλέον παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο είναι η διατροφή αλλά και η αντίσταση του ξενιστή στην δράση των μικροβίων.

Θεραπεία

Αναχαίτιση αρχόμενης τερηδόνας

Η τερηδόνα κατά το αρχικό της στάδιο προκαλεί απασβεστίωση της αδαμαντίνης του δοτιού χωρίς να δημιουργεί τερηδονική κοιλότητα. Το αρχικό αυτό στάδιο ονομάζεται αρχόμενη τερηδόνα και χαρακτηρίζεται από τοπική μείωση των ανοργάνων συστατικών της αδαμαντίνης και εμφάνιση μιας λευκάζουσας κηλίδας. Στο στάδιο αυτό η τερηδονική βλάβη μπορεί να αναχαιτιστεί με συντηρητικό τρόπο. Όταν η τερηδονική βλάβη προχωρήσει βαθύτερα και στην οδοντίνη και δημιουργηθεί τερηδοντική κοιλότητα η αντιμετώπιση είναι παρεμβατική. Η αναχαίτιση μιας αρχόμενης τερηδόνας περιλαμβάνει την εφαρμογή εξατομικευμένου προληπτικού προγράμματος και επιπλέον την χορήγηση: Φθοριούχων διαλυμάτων για την επανασβέστωση της βλάβης. Αντιμικροβιακών ουσιών για την μείωση του μικροβιακού φορτίου της στοματικής κοιλότητας.

Επεμβατική θεραπεία

Η επεμβατική θεραπεία πραγματοποιείται όταν η τερηδονική βλάβη έχει προχωρήσει βαθύτερα στην οδοντίνη και παράλληλα έχει δημιουργηθεί τερηδονική κοιλότητα. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει δυνατότητα επανασβέστωσης της αδαμαντίνης και επάνοδος στο φυσιολογικό. Η επεμβατική θεραπεία έγκειται στον επιμελή καθαρισμό της κοιλότητας από την τερηδονισμένη ουσία με την βοήθεια του οδοντογλύφανου (οδοντιατρικός τροχός) και στην συνέχεια έμφραξη της κοιλότητας με εμφρακτικό υλικό (αμάλγαμα, σύνθετη ρητίνη, υαλοϊονομερή κονία κτλ.)